Sztolnia Upadowa David

Sztolnia znajduje się w masywie góry Chełmiec koło Wałbrzycha. Pod koniec lat 60-tych XX w. szyb Tytus, będący głównym szybem wydobywczym kopalni David (będącej wówczas częścią kopalni Thorez), został wyłączony z eksploatacji. Do nieczynnego chodnika (przekopu) wydrążono upadową, na dole zainstalowano pompy, zaś obudowane skrzyżowanie chodników kopalnianych przekształcono w zbiornik retencyjny, z którego pompowano wodę na powierzchnię. Nieczynna już upadowa wodociągowa daje dostęp do dawnych wyrobisk kopalni. Częściowo drożny korytarz (przekop) w kierunku sztolni Gustav posiada liczne niebezpieczne obwały skalne oraz odcinki wodne. Widoczny jest także, w niektórych miejscach eksploatowany, pokład węgla.
Upadowa David - zwyczajowa nazwa upadowej wodociągowej znajdującej się w Masywie Chełmca, wybitej od powierzchni do nieczynnego chodnika (przekopu) kopalni węgla kamiennego David, na poziomie +508. W lesie, w dolince przy okresowo wypełniającym się wodą strumieniu stoi murowana budka, w której poprzez otwór w podłodze znajduje się wejście do obiektu. W swym początkowym odcinku korytarz upadowej biegnie lekko pochyło i dalej poziomo (prawie poziomo), po czym opada stromo w dół pod kątem około 45 stopni. W upadowej znajdują się schody i (znajdowała się) częściowo zachowana poręcz. Na dole upadowa przechodzi w prawie pionowy szyb. Po lewej jest niewielkie pomieszczenie w którym stały pompy, zaś bezposrednio poniżej znajduje się właściwy chodnik (korytarz) kopalniany. Od upadowej na lewo jest on przegrodzony tamą i za nią jest obudowane cegłą skrzyżowanie chodników, które zostało przekształcone w podziemny zbiornik retencyjny. Za tamą w obrębie zbiornika zachował się system rur służących do poboru wody. Odchodzące od skrzyżowania na wprost i w prawo chodniki są przegrodzone ścianami ceglanymi, chodnik w lewo nie został zamknięty, jest on na początku zalany po strop. Zaś od upadowej na prawo chodnik (przekop) kieruje się w kierunku sztolni Gustav, w której pobliżu jest on od niej odcięty zawałami, całkowicie blokującymi przejście. Znajdująca się poniżej upadowej obudowana, wydzielona przestrzeń korytarza kopalnianego, kończy się z tej strony ścianką ceglaną z wybitym na dole otworem, umożliwiającym przedostanie się do dawnych wyrobisk kopalni. Dalej występują na przemian dwa rodzaje odcinków korytarza. Pierwszy z nich to odcinki obwałowe, gdzie zwalone ze stropu skały spowodowały usypanie w ciągu chodnika górki, wystającej ponad lustro wody - są to odcinki nie zalane i z niebezpiecznymi, odspajającymi się od stropu blokami skalnymi. Drugi zaś to odcinki gdzie strop jest w miarę stabilny i występuje głeboka woda. Przejście nimi jest również niebezpieczne ze względu na stale występujący, choć podlegający pewnym wahaniom, wysoki stan wody i znajdujące się w wodzie na spągu liczne belki, deski, bale i zwalone bloki skalne. Pierwszy za ceglaną ścianą odcinek korytarza to odcinek z obwałami skalnymi, po lewej stronie znajduje się częściowo eksploatowany w czasie funkcjonowania kopalni pokład węgla. Dalej jest odcinek wodny, mniej więcej w środkowej jego części po lewej stronie znajduje się niewielki obwał skalny. Za tym odcinkiem jest krótki obwał (górka), zaś dalej odcinek wodny w obudowie ceglanej, w którym poziom wody jest wyższy niż w pierwszym odcinku wodnym. W miejscu gdzie się ona kończy pojawia się kolejny odcinek obwałowy, zaś dalej jest trzeci odcinek wodny. W odcinku tym po lewej stronie napotyka się interesujące nacieki. Na końcu kolejnego odcinka obwałowego i jednocześnie początku następnego, czwartego odcinka wodnego, w miejscu gdzie ponownie pojawia się woda, znajduje się zachowana obudowa, składająca się z drewnianych stojaków i stropnic. Ukośnie w lewo za pokładem węgla odchodzi wąski i częściowo zalany chodnik kopalniany, natomiast główny korytarz (przekop) biegnący w kierunku sztolni Gustav stanowi teraz kolejny, tym razem długi, czwarty odcinek wodny. Na początku tego odcinka zachowała się miejscami obudowa składająca się z drewnianych podpór i stropnicy w postaci ciężkiej metalowej szyny kolejowej, stanowiącej niebezpieczeństwo w czasie przemieszczania się pod nią.
Opracował: Michał Ło
Lightbox_2 by Lokesh Dhakar